I dTuarascáil Bhliantúil an OOL 2024 dírítear aird ar an ngá le cearta leanaí a bheith cumhdaithe i ndlí na hÉireann

Bhí méid mór gearán á fháil fós ag Oifig an Ombudsman do Leanaí (OOL) anuraidh maidir le seirbhísí do leanaí, agus rinneadh 1,772 theagmháil leis an Oifig maidir le gearáin. Léirítear le Tuarascáil Bhliantúil an OOL do 2024 atá á foilsiú inniu (Déardaoin, 22 Bealtaine), Tosaíonn an Todhchaí Linne, go bhfuil gearáin ag éirí níos casta, agus go mbaineann beagnach gearán amháin as cúig acu le níos mó ná gníomhaireacht amháin, agus go mbaineann aon trian acu le catagóirí iolracha imní. Is é an t-oideachas an t-ábhar is mó a ndéantar gearáin ina leith don OOL ag 33%, agus Tusla ina dhiaidh (19%) agus gearáin faoi sheirbhísí sláinte do leanaí ina dhiaidh sin (15%).

Leis an Tuarascáil Bhliantúil seo, rinneadh ceiliúradh ar an 20ú bliain ó bunaíodh an OOL in 2004 chun cearta leanaí a chosaint agus a chur chun cinn in Éirinn. Tá cuid mhaith de na saincheisteanna céanna do leanaí ag teacht aníos go fóill inniu, rud a chuireann béim ar an ngá le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe um Chearta an Linbh (CNACL) a chuimsiú go hiomlán agus go díreach i ndlí na hÉireann.

Dúirt an tOmbudsman do Leanaí, an Dr NIall Muldoon:

“Rinneadh dul chun cinn nach beag maidir le leanaí sna fiche bliain ó osclaíodh ár nOifig ar dtús in 2004, ach sa timpeallacht reatha de neamhchinnteacht agus d’athrú, tá sé níos tábhachtaí ná riamh go ndéanann an Stát a ghealltanas do chearta leanaí a shocrú síos. Sin an fáth a bhfuil ár nOifig tiomanta d’fheachtas a chur chun cinn ar son chuimsiú iomlán agus díreach CNACL i ndlí na hÉireann

“Is ionann cuimsiú CNACL agus an rud is tábhachtaí is féidir linn a dhéanamh chun cearta leanaí uile in Éirinn a chosaint agus a chumhdach. Le gach saincheist ar a bhfuil aird dírithe againn inár dTuarascáil Bhliantúil, tugtar sinne ar ais chuig an ngá le fíor-éifeacht a thabhairt do na hoibleagáidí idirnáisiúnta atá glactha againn cheana féin. Cuirfidh sé leanaí agus a gcearta ag croílár gach cinnidh laistigh den tseirbhís phoiblí agus den státseirbhís agus cruthaítear bonn níos láidre dúinn chun a chinntiú go gcomhlíonaimid ár ngealltanais do leanaí.

“In áit eile inár dtuarascáil taispeánaimid conas is féidir le leanaí a bhfuil NHEA acu a ndearnadh diagnóis orthu ag gairmí atá cláraithe ag Comhairle Dochtúirí Leighis na hÉireann leas a bhaint as cárta Breoiteachta Fadtéarmaí chun a gcógas costasach a chlúdach.

“Tá a fhios againn go ndearna sé sin difear an-mhór do na teaghlaigh sin a rinne teagmháil linn nuair a bhí siad eisiata ón scéim agus cuirfimid fáilte chroíúil roimh an athrú sin.

“De réir mar a dhéanaimid machnamh ar na 20 bliain ó thosaigh ár nOifig ag obair chun cearta leanaí a chur chun cinn agus a chosaint in Éirinn, ar an dul chun cinn a rinneadh agus ar an bhfoireann iontach a tháinig trínár ndoirse sa tréimhse sin, ní mór dúinn cuimhne a choinneáil chun féachaint don todhchaí agus ar na féidearthachtaí atá os ár gcomhair chun saolta na leanaí uile atá ina gcónaí anseo a fheabhsú.

“Tá Éire ag crosbhealach anois maidir le cad is féidir a bhaint amach do leanaí agus leanfaidh an Oifig seo le hiarraidh go diongbháilte go mbeidh cearta leanaí ina gcuaille eolais a leantar i gcónaí. Trí sin a dhéanamh, is féidir linn beocht a chur i ngealltanas an Rialtais chun Éire a dhéanamh ina háit is fearr san Eoraip ina bhfuil leanaí in ann fás suas.

DEIREADH

• 22 Bealtaine 2025